’NRC-publicaties worden geredigeerd vanuit een liberale geesteshouding met eerbied voor het individu en de beginselen van verdraagzaamheid, redelijkheid en openheid.’

Deze zin uit het NRC-redactiestatuut raakt de kern van ons werk. Het is de kortst mogelijke weergave van ‘Onze beginselen’, die zijn vastgelegd in het allereerste nummer van NRC Handelsblad (1 oktober 1970, zie bijlage 1). Ze zijn moderner verwoord in de eerste editie van nrc.next (15 maart 2006, zie bijlage 2).

De begrippen ‘rede’ en ‘vrijheid’ zijn bepalend voor NRC-journalistiek. Ons devies is sinds 1970: Lux et Libertas, Licht en Vrijheid. Licht als in: de Verlichting, Verlichtingsdenken – waarin redelijkheid staat tegenover irrationalisme, scepsis tegenover dogma en empirisch onderzoek (feiten) tegenover loze speculatie.

De term ‘liberaal’ is hier gebruikt in de negentiende-eeuwse betekenis: ‘liberalen’ keerden zich destijds tegen de traditionele macht van adel en kerk, streden voor burgerrechten en vrijhandel, vastgelegd in grondwetten, met grondrechten. Voor de NRC-journalistiek betekent dit:

• Onze journalistiek draait om waarheidsvinding en, op basis daarvan, meningsvorming (nieuws en opinie) voor burgers in een democratische samenleving.
• Wij hanteren een scheiding tussen feiten en commentaar (facts are sacred, comment is free). In de berichtgeving staan feiten centraal (en de context daarvan in duiding en analyse), niet de mening of persoonlijke voorkeur van de auteur. In opinies gaat het om persoonlijke standpunten.
• NRC-journalistiek is feitelijk, zakelijk en objectief, maar niet maatschappelijk neutraal. Wij staan in een liberale traditie. Die komt tot uiting in de keuze van onderwerpen en accenten (berichtgeving) en expliciet in het dagelijks Commentaar (opinie).
• Het doorslaggevende criterium bij de afweging van nieuws en opinie is voor ons de vraag naar het publieke belang ervan. Het privéleven van bekende personen is, bijvoorbeeld, alleen relevant voor zover het raakt aan een maatschappelijke kwestie of het publiek functioneren van betrokkenen.
• Als liberaal medium maken wij ons sterk voor grondrechten en burgerrechten: vrijheid van meningsuiting, van vereniging en vergadering en van godsdienst, en voor het anti-discriminatiebeginsel (Grondwet, artikel 1).
• Daarbij hoort dat individuen en organisaties verantwoording dienen af te leggen aan diegenen over en/of namens wie zij besturen. Met onze berichtgeving en meningsvorming willen we ook daar aan bijdragen.

Voor het dagelijks handelen van NRC-redacteuren/-medewerkers zijn deze beginselen te formuleren in vier kernwaarden:

• Onafhankelijkheid. Wij laten ons leiden door waarheidsvinding, niet door politieke, economische of maatschappelijke deelbelangen.
• Integriteit. Wij doen ons werk eerlijk, open en zorgvuldig, met inachtneming van de regels van deze code.
• Transparantie. Wij zijn bereid en in staat te verantwoorden hoe en waarom wij ons werk doen of hebben gedaan.
• Eigen verantwoordelijkheid. Mediahuis NRC is aansprakelijk voor al zijn journalistiek, geschreven, in audio en beeld. Journalistieke publicaties zijn het product van een collectief: auteurs, eindredacteuren, chefs en hoofdredactie. In het Redactiestatuut is daarnaast vastgelegd dat redacteuren, in journalistiek-ethische zin, ook individueel verantwoordelijk zijn voor hun werk (12.1-12.3). Een auteur kan op grond van die bepaling eisen dat zijn naam wordt verwijderd als hij zich niet met een publicatie kan verenigen, ook al heeft hij die (deels) zelf geschreven.

Over het journalistieke werk wordt kritisch en constructief gesproken; een redactie is een ambachtelijke gemeenschap, waarin het journalistieke gesprek permanent en indringend moet worden gevoerd.